مطالعه موردی : در کارخانه صنعتی گروه بهداشتی فیروز
دانشجوی کارشناسی ارشد ارگونومی، گروه ارگونومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
مقدمه : معلولیت مجموعه ای از اختلالات جسمانی و ذهنی است که فرد را از ادامه زندگی مستقل فردی و اجتماعی باز می دارد.افراد معلول محدودیت های زیادی را برای اشتغال و تحصیل خود تجربه می کنند از این رو امید به عنوان یک عنصرمهم در ایجاد تصویر مثبت از خود و آینده وشناخت مسیرهای فرد و برنامه ریزی برای رسیدن به هدف مطرح می شود و باعث ایجاد یک حس خوب به رغم ناراحتی ناشی از ناتوانی می شود.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه ی این پژوهش، کلیه کارکنان سالم و معلول شاغل کارخانه ی فیروز در بهار 1393 بود. بسته ای حاوی پرسشنامه ی اطلاعات دموگرافیک و امید به زندگی اشنایدر(1991) بین کلیه کارکنان به تعداد 264 نفر توزیع شد. و در نهایت بعد ازجمع آوری پرسشنامه ها فقط 102 پرسشنامه قابلیت تجزیه و تحلیل را داشتند. پس از ورود اطلاعات نمونه مورد بررسی به نرم افزار SPSS نسخه22 برای تجزیه و تحلیل نتایج از آمار توصیفی ، آزمون من- ویتنی و آزمون کروسکال والیس 4در سطح معناداری 0.05 استفاده شده است. پرسشنامه اول شامل اطلاعات دموگرافیک، که سوالات این پرسشنامه را مسئول دایره تشکیلات شرکت طراحی نمودند که شامل سوالات وضعیت جسمانی، نوع معلولیت، وضعیت کاری، موقعیت کاری و واحدکاری بود. پرسشنامه امید اشنایدر: مقیاس 12 سوالی امید توسط اشنایدر(1991) برای سنین 15 سال به بالا طراحی شد، دارای 12 عبارت است و به صورت خود سنجی اجرا می شود. از این عبارات، 4 عبارت برای سنجش تفکر عاملی، 4 عبارت برای سنجش تفکر راهبردی، 4 عبارت انحرافی است. برای پاسخ دادن به هر سؤال، پیوستاری از 1(کاملا غلط) تا 4 ( کاملا درست ) در نظر گرفته شده است. همسانی درونی کل آزمون 74/0 تا 84/0 است و پایایی آزمون – باز آزمون80/0 است.
یافته ها: براساس یافته های اطلاعات دموگرافیک از مجموع 102 نفر افراد مورد مطالعه، شامل 53 کارگر سالم (52%) و 49 کارگرمعلول(48%) تشکیل می دهند. همچنین یافته های تحقیق از نظر نوع معلولیت نشان داد که 14 نفر ناشنوا (13.7%)، 2 نفر کم شنوا (2%)، 9 نفر نابینا (8.8%)، 4نفر کم بینا (3.9%) و 19 نفر دارای معلولیت جسمی حرکتی (18.6%) بودند (نمودار1).
نمودار1: نتایج آنالیز نوع معلولیت
یافته ها تحقیق نشان داد که 32 نفردر واحد انبار (31.4%)، 6 نفر در واحد کنترل کیفیت (5.9%)، 3 نفر در واحد فنی (2.9%)، 1 نفر به عنوان برنامه ریز(1%)، 10 نفر از کادر اداری (9.8%)، 2 نفر در واحد فناوری اطلاعات (2%)، 45 نفر در واحد تولید (44.1%) و 3 نفر در واحد مالی (2.9%) در این کارخانه مشغول به کاربودند
نمودار2: نتایج آنالیز واحد هاي كاري
همچنین بین میانگین رتبه امید به زندگی کارگران سالم و معلول (P=0.4) و امید به زندگی کارگران دارای انواع معلولیتها (P=0.052) وکارگران درموقعیتهای شغلی مختلف (P=0.8) وکارگران واحدهای کاری مختلف (P= 0.197) تفاوت معناداری دیده نمی شود. براساس یافته های این مطالعه نوع معلولیت درصد بیشتری از افراد مشغول به کار در این شرکت از نوع معلول جسمی – حرکتی است. افراد معلول مشغول به کار در این شرکت بیشتر در بخش تولیدی و انبار مشغول به کار هستند تا سایر بخش ها.
بحث و نتیجه گیری : مطالعه حاضربا هدف بررسی اثر معلولیت (فیزیکی ) بر امید به زندگی : در کارخانه صنعتی گروه بهداشتی فیروز انجام شد. این مطالعه نشان داد که با توجه به اهمیت سلامت روانی افراد معلول و همچنین داشتن امید و هدف و دید مثبت این افراد نسبت به آینده ایجاد شغلی که دارای امنیت شغل بالایی برای این افراد باشد ضروری به نظر می رسد.
تقدير و تشكر : بدین وسیله مراتب تشکر و قدردانی خود را از مدیر عامل شرکت و همچنین مدیران، سرپرستان واحدها و کارگران که در انجام این پژوهش همکاری صمیمانه ای داشتند، ابراز می دارم.
منابع :
1- Santilli S, Nota L, Ginevra MC, Soresi S. Career adaptability, hope and life satisfaction in workers with intellectual disability. Journal of Vocational Behavior. 2014; 85(1):67-74.
2- Snyder, C.R., Cheavens, J. & Michael, S.T. (1999). Hoping. In C.R. Snyder (ed.), Coping: The psychology of what works. New York: Oxford University Press. Snyder, C.R. & Peterson, C. (2000). Handbook of hope: theory, measures & applications. San Diego: Academic Press
نویسنده : فهیمه ترکمن