براساس اطلاعات سازمان بهداشت جهانی میزان شیوع معلولیت درجهان سه تا پنج درصد است که با در نظر گرفتن جمعیت یک میلیون و 800 هزار نفری لرستان تخمین زده می شود در این استان 54 هزار تا 90 هزار نفر مبتلا به یکی از معلولیت های شایع باشند.
بنابر بررسی پرونده های مددجویان بهزیستی لرستان و بنابر خوداظهاری که از آنها صورت گرفته هم اکنون 50 هزار معلول در این استان زیرپوشش برنامه خدمات توانبخشی ناشی از اختلالات ژنتیکی مادرزادی قرار دارند.
متخصصان و کارشناسان امور اجتماعی در این استان بر این باورند که عدم آگاهی مردم ، ازدواج های فامیلی و تعصب های قومی در ارتباط با تاکید بر ازدواج های فامیلی از جمله عوامل بروز و شیوع معلولیت ها در لرستان به شمار می رود.
در میزگرد خبری که در ایرنا لرستان با این موضوع برگزار شد با دعوت از کارشناسان ، متخصصان و پژوهشگران فعال در مسائل اجتماعی این استان ضمن ارائه آماری از شمار مبتلایان به معلولیت های ناشی از ازدواج های فامیلی علاوه بر بررسی علل و عوامل ایجاد کننده این مشکل و همچنین ارائه راهکارهای پیشگیرانه بر لزوم و ضرورت انجام مشاوره های ژنتیک قبل از ازدواج تاکید شد.
بنابر گفته کارشناسان حاضر در این میزگرد به طور تخمینی 600 هزار نفر در استان لرستان تحت تاثیر پدیده معلولیت قرار دارند که بنابر آمار موجود بیشتر افراد در معرض معلولیت های ناشی از ازدواج های فامیلی در مناطق دور افتاده و روستایی استان قرار دارند این در حالی است که حدود 32 تا 40 درصد جمعیت استان را روستائیان تشکیل می دهند.
این میزگرد خبری با حضور اسدالله حیدری مدیرکل بهزیستی لرستان، فرهاد طهماسبی معاون مدیرکل امور اجتماعی استانداری، دکتر مولود جافریان رئیس گروه بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی لرستان، ابتسام داشی معاون پیشگیری بهزیستی لرستان ، فاطمه زهرا توکلی معاون توانبخشی بهزیستی لرستان و دکتر امیر رضایی مشاور و مسئول مرکز ژنتیک شهرستان نورآباد برگزار شد.
** 600 هزار نفر در لرستان تحت تاثیر معلولیت قرار دارند
مدیرکل بهزیستی لرستان گفت: 25 درصد افراد جامعه تحت تاثیر معلولیت قرار دارند و در جوامع توسعه نیافته این میزان تا سه و چهار برابر نیز می رسد.
اسدالله حیدری با بیان اینکه 180 هزار نفر در لرستان دچار معلولیت هستند افزود: با توجه به اینکه این افراد حداقل سه یا چهار نفر دیگر را در خانواده تحت تاثیر قرار می دهند پس می توان گفت 600 هزار نفر در لرستان تحت تاثیر معلولیت قرار دارند.
به گفته وی یکی از علل عمده بروز معلولیت ها در لرستان ناشی از بافت عشیره ای و تعصبات قومی است و آنچه که امروز در حوزه اجتماعی جامعه لرستان را تهدید می کند معلولیت های ناشی از ازدواج های فامیلی است.
حیدری با بیان اینکه رویکرد بهزیستی در این ارتباط تاکید بر برنامه های پیشگیری است اما صدای کارشناسان خبره بهزیستی و متخصصان این عرصه به گوش مردم نمی رسد گفت: بنابر قانون جامع حمایت از معلولان رسانه ملی باید در هفته دو ساعت از زمان مطلوب خود را به مسائل معلولین اختصاص بدهد اما این کار انجام نمی شود.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه وجود یک فرزند معلول بدون شک افسردگی اطرافیان و سایر اعضای خانواده را به دنبال داردپیشگیری از تولد حتی یک نوزاد معلول در یک خانواده کاری با ارزش و با اهمیت است.
مدیرکل بهزیستی لرستان اظهار کرد: علاوه بر این باید شرایط به گونه ای فراهم شود تا فرد معلول همانند سایر افراد در شرایط رفاهی یکسانی قرار گیرد تا او نیز به عنوان یک انسان حضور مطلوب و قابل قبولی در جامعه داشته باشد.
به گفته وی در این صورت فرد معلول کمتر دچار آسیب های اجتماعی متعاقب از تنهایی و انزوا در جامعه می شود.
وی همچنین گفت: راحت بودن ازدواج های فامیلی در استان لرستان یکی از مشکلاتی است که منجر به تولد نوزادانی می شود که دچار درجاتی متنوع از معلولیت های جسمی و یا ذهنی می شوند.
مدیرکل بهزیستی استان لرستان اضافه کرد: در گذشته رویکرد سازمان بهزیستی تاکید بر خدمات توانبشخی بود در حالی که اکنون رویکرد سازمان تاکید بر خدمات پیشگیری است.
حیدری افزود: عدم آگاهی مردم، ازدواج های فامیلی و تعصب های قومی در ارتباط با تاکید بر ازدواج های فامیلی از جمله عوامل بروز و شیوع معلولیت ها در استان به شمار می رود.
وی ارائه خدمات تخصصی را از جمله اقدامات معاونت های تخصصی و تشکیلاتی بهزیستی بر شمرد و افزود: یکی از رویکردهای جدید و جدی بهزیستی پیشگیری از معلولیت هاست و با توجه به اینکه ارائه خدمات و نگهداری از معلولان کاری پر هزینه است باید به دنبال پیشگیری بود.
حیدری با بیان اینکه رویکرد پیشگیرانه در خصوص آسیب های اجتماعی نیز مورد توجه باید قرار گیرد افزود: همانگونه که در مورد آسیب های اجتماعی زمانی که جامعه، خانواده و فرد درگیر مشکلاتی حاد می شوند بعد به برخی حمایت های هزینه بر پرداخته می شود در زمینه معلولیت نیز این نگرش وجود دارد در حالی که با برخی اقدامات ساده و کم هزینه می توان از همان ابتدا مانع از بروز بسیاری از مشکلات شد.
** لزوم وجود یک مرکز رصد آسیب های اجتماعی
حیدری در ادامه گفت: باید مرکزی برای رصد مسائل اجتماعی وجود داشته باشد تا بتوان به طور قیق و در قالب تحقیق و پژوهش به نتایج و اطلاعات دقیق در ارتباط با علل معلولیت ها دست یافت.
وی گفت: یکی از برنامه های بهزیستی در سال آینده اختصاص بخشی از بودجه مربوط به پژوهش در راستای ایجاد مرکزی برای بررسی معلولیت های مختلف و علل آنها در این استان است.
مدیرکل بهزیستی استان لرستان اضافه کرد: در این زمینه هنوز بررسی های دقیق انجام نشده ولی به صورت فوریتی و برای اعمال برنامه ریزی های کوتاه مدت ، پرونده های موجود در بهزیستی مورد بررسی قرار گرفته است.
حیدری افزود: بنا بر بررسی رونده های موجود در حال حاضر یکی از مهمترین علت های بروز معلولیت ها در لرستان ازدواج های فامیلی است که باید برنامه ریزی های پیشگیرانه ای در جهت توسعه مراکز مشاور ژنتیک و آگاه سازی مردم در اولویت قرار گیرد.
مدیرکل بهزیستی استان لرستان یادآور شد: از دیگر برنامه های سازمان بهزیستی امضای تفاهم نامه با دستگاه های مرتبط از جمله ثبت اسناد و ثبت احوال است که هیچ ازدواجی را بدون انجام مشاوره های قبل از ازدواج ثبت نکنند.
حیدری همچنین گفت: واقعیت امر این است که ابزاری برای رساندن صدای مشاور و متخصص بهزیستی به مردم وجود ندارد در حالیکه این حق مردم در نواحی محروم است که در این زمینه اطلاع رسانی شوند.
** وجود روستاهایی در لرستان که 20 درصد آنها را افراد معلول تشکیل می دهند
حیدری با بیان اینکه هم اکنون در استان لرستان روستاهایی هستند که 20 درصد جمعیت آنها را معلولین تشکیل می دهند گفت: اگر چنین اتفاقی در جوامع پیشرفته که اساس توسعه را انسان قلمداد می کنند رخ می داد قطعا به عنوان یک فاجعه مطرح می شد.
وی افزود: تا زمانی که مردم آگاهی نداشته باشند و صدای متخصصان علمی به گوش جمعیت هدف نرسد نمی توان وضع موجود را کنترل کرد.
** کمپین های پیشگیری از معلولیت های ناشی از اختلالات ژنتیکی
معاون پیشگیری بهزیستی لرستان نیز در این میزگرد خبری گفت: یکی از اقدامات بهزیستی استان لرستان راه اندازی کمپین مبارزه با بیماری های ژنتیک در مرکز استان است که با همکاری تمامی دستگاه های اجرایی شهرستان خرم آباد انجام شده و علاوه بر این برنامه های غربالگری و پیشگیرانه ای در دبیرستان های دخترانه صورت گرفته است.
ابتسام داشی اظهار داشت:در برنامه پایلوت امسال حدود یکهزارو 500 دانش آموز در 11 مدرسه شهر خرم آباد مورد بررسی قرار گرفتند و پرسشنامه های اختلال ژنتیک توسط دانش آموزان تکمیل شد که243 تفر در معرض خطر بعد از شناسایی به مراکز مشاوره معرفی شدند .
معاون پیشگیری بهزیستی لرستان با بیان اینکه یکی از مشکلات اصلی در این زمینه گران بودن آزمایش های ژنتیک است گفت: فعلا آزمایشگاه ژنتیک در لرستان وجود ندارد و نمونه های آزمایش به خارج از استان فرستاده می شوند.
وی گفت: طرح های آگاه سازی خانواده ها توسط بهزیستی از دهه 80 آغاز شده که از جمله این اقدامات آگاه سازی زنان بی سواد و کم سواد در مناطق روستایی و دورافتاده است تا آموزش های لازم قبل از ازدواج به آنها ارائه شود.
به گفته وی علاوه بر این طرح های آگاه سازی در مناطق شهری استان نیز در قالب برنامه های مختلف غربالگری اجرا شده تا بتوان از بروز معلولیت ها پیشگیری کرد.
داشی گفت:یکی از نیازهای اساسی استان توسعه مراکز تحصصی مشاوره ژنتیک است.
معاون پیشگیری بهزیستی لرستان افزود: متاسفانه پزشکان و متخصصان با وجود فراخوان هایی که همه ساله انجام می شود تمایلی برای حضور در این عرصه از خود نشان نمی دهند چون بنا بر باور آنها این کار درآمدزایی برای آنها ندارد.
وی افزود: این در حالی است که درآمد زایی ناشی از کمپ های ترک اعتیاد با توجه به استقبال مردم از این کمپ ها بیشتر از گرایش به سمت ایجاد مراکز مشاوره ژنتیک است.
معاون پیشگیری بهزیستی لرستان افزود:کمبود مراکز مشاوره ژنتیک در حالی است که در لرستان بنا به دلایل متعددی از جمله ازدواج های فامیلی و نبود آگاهی نسبت به اهمیت مشاوره های ژنتیک قبل از ازدواج میزان شیوع اختلالات مادرزادی زیاد است و در مواردی در برخی خانواده ها با وجود چندین فرزند معلول همچنان به امید تولد فرزندی سالم بر این تولدها افزوده می شود.
داشی به وجود حدود 467 خانوار چند معلولیتی در استان اشاره کرد و گفت: بیشتر خانوارهای دارای چند فرزند معلول در مناطق روستایی و دورافتاده و کمتر برخوردار شهرستان هایی همچون نورآباد ،کوهدشت ،دلفان و بروجرد زندگی می کنند که به دلیل آگاهی نداشتن نسبت به ضرورت و لزوم آزمایش های ژنتیک قبل از ازدواج و مقاومت در برابر این آزمایش ها، زمینه بروز این مشکلات بیشتر شده است.
وی گفت: تولد فرزند معلول نه تنها آسیب ها و صدمات جبران ناپذیری بر فرد و خانواده ایجاد می کند بلکه موجب تحمیل هزینه های سنگین بر جامعه می شود.
معاون پیشگیری بهزیستی استان لرستان یادآور شد: به دلیل پایین بودن سطح آگاهی مردم نسبت به انواع معلولیت ها و دلایل شیوع آن، استقبال چندانی از دریافت خدمات مشاوره ژنتیک صورت نمی گیرد و به همین دلیل شاهد بروز و تکرار معلولیت در چند نسل از خانواده ها هستیم.
** 50 هزار معلول مادرزادی در لرستان تحت پوشش بهزیستی قرار دارند
فاطمه زهرا توکلی معاون توانبخشی بهزیستی لرستان نیز در این میزگرد گفت: هم اکنون در لرستان خانواده هایی وجود دارند که به دلیل داشتن چند فرد معلول دچار مشکلات متعددی شده در صورتی که همین افراد می توانستند جز نیروی تاثیر گذار و مفید جامعه باشند.
وی با اشاره به اینکه بخش عمده ای از معلولان در روستاها زندگی می کنند گفت: بنا بر آمار موجود از جمعیت 10 درصدی معلولین استان حدود 50 هزار نفر به بهزیستی مراجعه کرده اند.
توکلی گفت: طبق خوداظهاری که مددجویان داشته اند حدود 50 درصد آنها معلولیت خود را ناشی از علل مادرزادی و ژنتیکی عنوان کرده اند.
به گفته وی بنا بر منابع علمی گفته می شود که 50 درصد مرگ و میر کودکان زیر پنج سال نیز ناشی از اختلالات ژنتیکی است.
وی همچنین گفت: با توجه به جدی بودن خطر بروز معلولیت های ناشی از ازدواج های فامیلی در کنار سایر عوامل موثر در معلولیت ها این احتمال وجود دارد که این مساله به پدیده ای فراگیر در آینده تبدیل شود.
معاون توانخبشی بهزیستی لرستان یادآور شد: از 50 هزار معلولی که در این استان شناسایی شده اند 16 هزار نفر آنها در روستاها به سر می برند روستاهای دورافتاده ای که می توان گفت 30 تا 40 درصد جمعیت استان را تشکیل می دهند.
وی با بیان اینکه رویکرد بهزیستی تغییر نگرش جامعه در راستای آگاه سازی مردم است گفت: در استان لرستان از افراد بومی روستاها از جمله جوانان تحصیل کرده خواسته شده تا بسته های آموزشی را در اختیار خانواده ها و مادران دارای فرزندان معلول قرار دهند تا با ارایه این بسته های آموزشی اطلاعاتی به زبان بسیار ساده به مردم آموزش داده شود.
توکلی یادآور شد: در کنار رسانه ها استفاده از نیروهای بومی و محلی برای ارتقای آگاهی مردم در زمینه پیشگیری از معلولیت ها بسیار تاثیرگذار است که به نوعی منجر به ایجاد حساسیت در جامعه شده تا افراد جامعه برای حل یا کنترل یک مشکل خود وارد عمل شوند.
** خطر بروز معلولیت در ازدواج فامیلی دو برابر است
همچنین دکتر رضائی مشاور مرکز ژنتیک لرستان نیز در این میزگرد خبری گفت: زوجی که نسبت فامیلی با هم ندارند احتمال اینکه فرزند معلول داشته باشند و یا یک بیماری در آنها بروز کند حدود سه و شش دهم درصد است.
به گفته وی اما در ازدواج های فامیلی این احتمال به هفت درصد می رسد یعنی به عبارتی دیگر احتمال خطر معلولیت در ازدواج های فامیلی دو برابر می شود.
وی گفت: هم اکنون وجود معلولیت های ناشی از ازدواج های فامیلی در برخی نقاط استان از جمله شهر نورآباد مشهود است که برای کاهش این مشکل باید در خصوص فواید آزمایش های ژنتیک به مردم اطلاع رسانی شود.
دکتر رضائی گفت: هم اکنون مرکز ژنتیک در خرم آباد، بروجرد و نورآباد فعالیت دارند که در این مراکز پزشکانی با طی کردن دوره های آموزشی خاصی هم اکنون مشاوره های لازم را در اختیار مراجعه کنندگان ارایه می دهند.
وی افزود: با مراجعه زوجین به مراکز ژنتیک در اولین مرحله سوابق ژنی و فامیلی آنها به طور دقیق مورد بررسی قرار می گیرد و چنانچه بیماری ژنتیکی در سوابق و تبار آنها وجود داشته باشد ریسک احتمال بروز بیماری به زوج ها یادآوری می شود.
این مشاور ژنتیک با اشاره به اینکه برای آگاه سازی مردم در این زمینه می توان از زمینه های مذهبی و احادیث و روایات هم کمک گرفت گفت: در احادیث نبوی نیز آمده که با اقوام نزدیک خود ازدواج نکنید.
وی گفت:در ازدواج های فامیلی دو سویه مثل دختر عمو ، پسر عمو و دختر خاله، پسر خاله بیشترین میزان تشابه ژنی وجود دارد یعنی 25 درصد تشابه ژنی در آنها مشهود است.
وی با بیان اینکه ژنتیک علم بررسی ژن هاست که به عنوان واحدهای وراثتی انتقال دهنده صفات و ویژگی ها محسوب می شوند گفت: امروز علم ژنتیک پیشرفت زیادی کرده به طوری که قبلا ژنتیک را بخشی از پزشکی می دانستند اما امروز پزشکی را بخشی از ژنتیک می دانند یعنی تمام رفتارها و ویژگی ها منشا ژنتیکی دارند.
دکتر رضایی گفت: طول دوران بارداری 12 ماه است که از سه ماه قبل بارداری باید مراقبت ها آغاز شوند که از جمله این مراقبت ها انجام آزمایش های تخصصی برخی بیماری های مادر است که احتمال انتقال آنها به جنین وجود دارد.
این مشاور ژنتیک یادآور شد: خطر بروز بیماری های ژنتیکی ریشه در تجمع ژنی افراد دارد ، گاهی اوقات فردی به ظاهر سالم است اما حامل یک ژن معیوب است که چنانچه این فرد با فردی دیگری که او هم به ظاهر سالم است اما حامل همان ژن معیوب باشد ازدواج کند حاصل فرزندی مبتلا به تالاسمی ماژور خواهد شد که هزینه های هنگفت اجتماعی و اقتصادی برای خانواده ها به دنبال دارد.
وی افزود: در مجموع اختلالات ژنتیکی شامل بیماری های تک ژنی مثل تالاسمی هموفیلی ، بیماری های متابولیک ، بیماری های کروموزومی مثل داون یا منگولیسم ، بیماری های چند فاکتوری مثل لب و کام شکری فلج مغزی ، اختلالات لوله عصبی و بیماری های نادر ژنتیکی است.
دکتر رضائی با تاکید بر آگاه سازی مردم بخصوص در مناطقی که اغلب مردم با هم فامیل هستند گفت: رسانه ملی بسیار در این زمینه تاثیرگذار است که متاسفانه در رویکرد صدا و سیما توجه به اینگونه برنامه های آموزشی نادیده گرفته می شود.
** 30 تا 40 درصد ازدواج ها در ایران فامیلی است
دکتر مولود جافریان مدیر بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز در این میزگرد خبری گفت:در ایران 30 تا 40 درصد ازدواج ها فامیلی است که میزان پراکندگی این ازدواج ها در نقاط مختلف کشور متفاوت است به طوری که بیشترین ازدواج های فامیلی خاص مناطق جنوبی و سیستان و بلوچستان و کمترین ازدواج های فامیلی نیز مختص استان تهران است.
وی گفت: در ازدواج های فامیلی دور پنج تا شش درصد احتمال تولد یک نوازد با یک ناهنجاری وجود دارد در صورتی که زوجین به هم نزدیکتر باشند 12 درصد احتمال این اتفاق بیشتر می شود.
به گفته وی در حال حاضر در کشور و در استان لرستان مهمترین بیماری هایی که منجر به مرگ و میر و ایجاد عوارض و ناتوانی می شوند بیماری های غیر واگیر هستند.
دکتر جافریان اضافه کرد: علت 30 درصد از این بیماری ها منشا ژنتیکی دارند یعنی حتی در بیماری های قلبی و عروقی ، دیابت ، سرطان سینه در زنان و سرطان روده بزرگ در مردان ، نقش ژنتیک 30 درصد است.
مدیر بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی لرستان افزود: سایر بیماری های همچون ناشنوایی، کم شنوایی، نابینایی، معلولیت های ذهنی و عقب افتادگی های ذهنی نیز از مشکلات ژنتیکی است که تاشی از ازدواج های فامیلی می شود.
وی گفت: هم اکنون 10 مرکز مشاوره پیش از ازدواج زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی در لرستان فعالیت دارند.
به گفته وی در دانشگاه علوم پزشکی نیز برنامه هایی مختلف پیشگیرانه و مشاوره های لازم برای مادران باردار به صورت غربالگری در مراحل مختلف قبل از بارداری و در دوران بارداری انجام می شود.
مدیر بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه مشاوره و غربالگری دو برنامه کلیدی و موثر در پیشگیری از بروز معلولیت ها به شمار می رود گفت: این دو هزینه زیادی ندارند اما چنانچه مورد غفلت واقع شوند معلولیت هایی حادث خواهد شد که هزینه های بسیار سنگینی بر بودجه عمومی کشور وارد می آورد.
وی افزود: نکته قابل توجه در خصوص تشخیص بیماری های ژنتیکی متاثر از ازدواج های فامیلی ، اقدام موثر و به موقع برای پیشگیری از تولد های همراه با این مشکلات است.
دکتر جافریان گفت: در استان لرستان با توجه به اینکه در شرایط کنونی دوباره تمایل به ازدواج های فامیلی بیشتر شده باید برنامه های پیشگیری را جدی تر دنبال کرد که موثرترین اقدام در این زمینه تاکید بر مشاوره های ژنتیک و اجرای برنامه های غربالگری است.
معاون اجرایی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: با توجه به نا امن بودن محیط و فضای جامعه از نظر برخی آسیب های اجتماعی بسیاری از خانواده ترجیح می دهند ازدواج ها بصورت فامیلی انجام شود.
وی افزود: بسیاری از آسیب های اجتماعی در شکل و ظاهری جدید و متفاوت با گذشته خود را نشان می دهند که به راحتی قابل تشخیص نیست به عنوان مثال اعتیاد به عنوان یک معضل اجتماعی به روش های نوینی سوق یافته که به راحتی از ظاهر فرد مشخص نیست و با ورود به عرصه اعتیاد به مواد صنعتی همچون شیشه به راحتی نمی توان این مشکل را در یک جوان بر اساس مشخصه های ظاهری تشخیص داد.
جافریان ادامه داد: چنین وقایعی موجب می شود تا حس اعتماد اجتماعی کاهش یافته و خانواده ها مجددا همانند گذشته به سمت ازدواج فامیلی تمایل پیدا کنند.
** سهل الوصول بودن ازدواج فامیلی
فرهاد طهماسبی معاون مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان نیز در این میزگرد خبری به بررسی علل جامعه شناختی پدیده ازدواج فامیلی در لرستان پرداخت وگفت:عقب ماندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در منطقه لرستان باعث شده که بر اثر ناآگاهی و عدم اعتماد به سایر افراد در جامعه ، افراد در این منطقه بیشتر تمایل به ازدواج های فامیلی پیدا کنند.
وی افزود: در واقع ازدواج فامیلی چون سهل الوصول تر و آسان تر است لذا شمار ازدواج های فامیلی در استان لرستان زیاد است.
به گفته وی اگر بررسی میدانی برای غلل معلولیت در استان صورت گیرد مشخص می شود که مشکل در ازدواج فامیلی است و یا چنانچه مشکل ازدواج فامیلی هم نباشد اما تشابهات ژنتیکی فراوانی وجود داشته که ریشه در نزدیکی خونی تبار و گذشته افراد دارد.
طهماسبی با تاکید بر اینکه در این مقوله با ناآگاهی مواجه هستیم گفت: آگاهی بخشی به مردم در حدی نیست که نسبت به خطرات ازدواج های فامیلی هوشیار شوند، این مساله بخصوص در کوهدشت و نورآباد لرستان بیشتر مشهود است.
وی گفت: بر اثر بی توجهی پدر و مادر فرزندانی گرفتار معلولیت می شوند که باید در حوزه های اجتماعی و فرهنگی موضوع را بیشتر مورد بررسی قرار داد و همواره در هر برنامه ای مردم را نسبت به مشکلات ناشی از پیوندها و ازدواج های فامیلی آگاه کرد.
معاون مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان گفت: از دیدگاه جامعه شناختی جامعه ای که در حال گذار است کمتر انسجام اجتماعی دارد، جامعه ایران از 100 قبل تاکنون در مرحله در حال گذار قرار دارد که در این بین مناطقی همچون لرستان را می توان گفت بیشتر تحت تاثیر تبعات این ناپیوستگی اجتماعی قرار دارد.
وی افزود: به عبارتی تبعات و پیامدهای جامعه در حال گذار بیشتر این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و در چنین جامعه ای با اینکه هنوز همان آئین ها و آداب و رسوم و سنن تغییر ماهیت نداده اند اما ابزار و تکنولوژی های نوین ارتباطی جایگزین شده اند یعنی بر روی یک زمینه سنتی ، روش های نوین ارتباطی قرار دارد.
به گفته این پژوهشگر مسائل اجتماعی یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش اعتماد اجتماعی ، تفاوت در حرف و عمل افراد شناخته شده است به این صورت که افراد از یک طرف پندها و الگوهای زندگی و رفتاری ساده زیستی و صداقت را به مردم توصیه می کنند اما در عمل و در رفتار خود خلاف گفته هایشان را انجام می دهند .
طهماسبی ادامه داد: چنین رفتارهایی در نهایت کاهش انسجام اجتماعی و اعتماد را در بین مردم به دنبال دارد که در چنین شرایطی انتظار اعتماد از اجتماع کاری بیهوده است.
به گفته وی نتیجه این گفته ها بخصوص در مناطق عشیره ای و سنتی همچون لرستان موجب می شود که مردم هنوز از آن آیین ها و باورهای سنتی فاصله نگرفته و همچنان به سمت ازدواج های فامیلی می روند.