کارنامه فرهنگی
رسالت اصلی کانون، تلاش برای رشد فرهنگی و عقلی و عملی معلولان است . کانون برای رسیدن به این هدف گامهای بلندی برداشته است.
الف) کتابخانه عمومی توانا:
کتابخانه عمومی توانا از کتابخانه های درجه سه و تفاهم نامه ای کشور است که از سال 1380 رسماً تحت نظر هیئت امنای کتابخانه های عمومی کشور فعالیت می-نماید و در حال حاضر با بیش از 8000 عنوان کتاب، تنها کتابخانه ویژه معلولین استان قزوین است.
هم اکنون بیش از 300 نفر از معلولان و افراد تندرست در امور مطالعاتی و تحصیلی از این کتابخانه استفاده می نمایند.
بخش عمده ای از فعالیت کتابخانه به مبحث مهم آموزش مهارتهای فنی و حرفه ای ، مهارتهای زندگی ، کمک تحصیلی و پرسنلی اختصاص دارد. همچنین ایجاد فضای توانبخشی و محیط مناسب برای آشنائی معلولان، برگزاری جلسات بحث آزاد و همچنین تشویق و ترغیب به کتابخوانی و مطالعه از جمله اهداف جانبی این کتابخانه است.
ب) ماهنامه پیک توانا:
کانون توانا اولین و تنها مجله سراسری معلولین ایران را با عنوان “پیک توانا” از طریق معاونت مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت و از سال 1386 شروع به انتشار آن نمود.
دامنه توزیع این مجله در سراسرکشور است و توانسته تاثیر مثبتی بر زندگی ، اخلاقیات و ذهنیت معلولان داشته باشد .توانبخشی روحی و جسمی ، ایجاد خودباوری ، انعکاس و تطبیق قوانین و مصوبات داخلی و بین المللی و ارتقای سطح آگاهی معلولان و خانواده های آنان از جمله اهداف متعالی این مجله بوده لذا این ماهنامه در میان مراکز بهزیستی ، سازمانهای مردم نهاد کشور ، سازمانهای آموزش و پرورش استثنائی ، کارشناسان توانبخشی ، معلولین و … از جایگاه خاصی برخوردار است .
این مجله بدون وابستگی به اعتبارات و منابع مالی دولتی و به همت معلولین توانمند در مبحث مطبوعات، اداره می شود . هرسال در نمایشگاه بین المللی مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی مشارکت فعال داشته است و در هجدهمین نمایشگاه بین المللی که آبان ماه سال 1390 برگزار گردید به عنوان غرفه برگزیده انتخاب و معرفی گردید .همچنین انتخاب غرفه پیک توانا از میان مجلات ادواری حاضر در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی مطبوعات از جمله دست آوردهای این مجله در سال 91 بوده است.
ج) هنرکده توانا:
بسیاری از معلولین علی رغم محدودیتهای جسمی ، حرکتی و حسی دارای توانمندیهای بالقوه ای هستند که در صورت شناسائی استعدادهای این عزیزان و ایجاد زمینه رشد ، خواهند توانست علاوه بر حضور اجتماعی ، با تولید و آموزش صنایع دستی زمینه شغلی برای خود فراهم آورند.
با همین تفکر کانون معلولین در سال 1385 با انجام سرمایه گذاری و تخصیص فضائی مناسب سعی نموده است تا علاوه بر انجام یک حرکت فرهنگی در غالب عرضه صنایع دستی گوناگون به شهروندان زمینه ای را جهت آموزش صنایع دستی به معلولان و فروش دستاوردهای آنان فراهم آورد.از جمله برنامه های دیگر این واحد ، حضور فعال در نمایشگاههای استانی و کشوری می باشد .
د) معاضدت حقوقی معلولان:
کانون توانا با تشکیل واحد معاضدت حقوقی و ارائه مشاوره حقوقی به اعضا، مسائل و مشکلات این عزیزان را در حد توان مرتفع نموده و آنان را از حقوق قانونی خود مطلع می نماید.این واحد ضمن جمع آوری قوانین مربوط به معلولین، دراجرای آن توسط دوایر دولتی تلاش نماید.
تشکیل کمیته حقوقی در تهران، ارتباط مداوم با هیئت رئیسه فراکسیون حمایت از معلولان و پیشگیری از معلولیتهای مجلس شورای اسلامی ، عضویت در کمیته پیگیری اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان ، ارتباط مستقیم با کانون وکلای دادگستری استان قزوین و…از جمله دستاوردهای این واحد به شمار می رود.
ه) اطلاع یابی و شناسایی:
کانون معلولین توانا سرمایه اصلی خود را فکر و اندیشه انسان های فهیم جامعه می داند.لذا با توجه به اهمیت جذب و ساماندهی نیروها (تندرست و معلول) کانون از ابتدای تاسیس، اقدام به تشکیل واحد منابع انسانی نموده است.
هدف از تشکیل این واحد، شناسائی، جذب، دسته بندی و ارتباط با انسان ها و جلب مشارکت آنان برای دستیابی به اهداف متعالی سازمان است.
از جمله اقداماتی که این واحد در راستای تحقق اهداف کانون به عمل آورده است، میتوان به پذیرش – صدور کارت عضویت – تکمیل پرونده عضویت – ارتباطات – دیدار دوست (ازدواج – زیارت – تسلیت – عیادت) – تبریکات (تبریک انتصاب – تبریک عید نوروز- تبریک به متولدین عضو) تقدیر و تشکر از کسانی که با کانون ارتباط داشته اند و…اشاره نمود.
بر اساس آمارهای موجود کانون در حال حاضر دارای بیش از 3 هزار عضو است که حدود 3 هزارنفر از آنان معلول و تقرباً 400 نفر دارای سلامتی جسمی هستند.از گروه معلولان حدوداً 8 درصد نابینا و 20درصد ناشنوا و 72 درصد دارای معلولیت جسمی و حرکتی هستند.همچنین از مجموع معلولان 45درصد متأهل هستند.لازم به ذکر است که حدوداً 60درصداز معلولان مذکر و 40درصد نفر مونث هستند.
و) طرح دیدار دوست :
کانون توانا به منظور اطلاع از وضعیت روحی اعضا و دلجویی از عزیزان معلول، واحد دیدار دوست را در سال 1374 پایه ریزی نمود و این واحد از بدو تاسیس تاکنون به فعالیت خود ادامه داده است.
حضور برخی مسئولین استان در این دیدارها و آشنایی بیشتر آنان با واقعیت های زندگی معلولان، از موفقیت های این طرح بوده است.
ز) پایگاه جامع اطلاع رسانی معلولان ایران (سایت اینترنتی) :
طراحی و ساخت این سایت یکی از اهداف این مرکز بوده است. اهمیت و ضرورت اطلاع رسانی به معلولین و خانواده های آنان و عدم وجود پل ارتباطی میان کارشناسان توانبخشی و حقوقی با جامعه هدف، در سال 1383 کانون توانا را بر آن داشت تا با تشکیل شورای سیاست گذاری و برگزاری جلسات تخصصی، پایگاه جامع اطلاع رسانی معلولین ایران را در اختیار علاقه مندان و مخاطبان قرار دهد.
ارائه آخرین اخبار، اطلاعات، مصوبات و قوانین، پیشرفت های علمی، دستاوردهای پزشکی، معرفی سایت های مرتبط، معرفی کتب و مراکز علمی و…از بخش¬های مختلف این پایگاه الکترونیکی است.این سایت یکی از معدود سایت های غنی و فعال کشور در امر معلولان است و آدرس اینترنتی این سایت www.irantavana.com می باشد.
ر) جشنواره تشویق دانش آموزان ممتاز استان قزوین :
کانون در راستای تغییر نگرش جامعه نسبت به معلولیت و در حمایت از دانش آموزان معلول برای اولین بار در سال 1378 در کشور اقدام به برگزاری جشنواره تشویق دانش آموزان ممتاز نمود.
ارتقاء سطح علمی و تحصیلی دانش آموزان استان ، ترویج مفاهیم دینی و اعتقادی در میان کودکان و نوجوانان ، فرهنگ سازی عمومی جهت پذیرش معلولان در جامعه ، ایجاد فضای سالم فرهنگی و تفریحی برای خانواده ها ، حمایت از دانش آموزان معلول و … از جمله اهداف این جشنواره است که با تداوم سیزده ساله آن ، کانون بستر مناسبی برای حضور اجتماعی معلولین درجامعه ایجاد نمود و مبحث اساسی و مهم توانبخشی مبتنی بر جامعه (CBR) را که مورد توجه و تأکید سازمان بهداشت جهانی است در عمل به مرحله اجرا درآورده است .
دبیرخانه دائمی جشنواره دانش آموزان ممتاز در تابستان هر سال پذیرای بیش از 4 هزار نفر از دانش آموزان ممتاز استان قزوین (شهرستانهای قزوین ، البرز ، تاکستان ) است که در مقاطع مختلف و در طی 14 شب به همراه خانواده هایشان ( جمعا 20هزار نفر ) در مراسم حضور یافته و طی برنامه های فرهنگی، اعتقادی و آموزشی به 30 درصد از دانش آموزان جوایز نفیسی به قید قرعه اهدا می گردد.
س) دیگر فعالیت ها:
به مناسبت های مختلف دینی و ملی، مراسم ها، بزرگداشت های مختلفی اجرا شده است که برخی از آنها بدین شرح اند:
- احیاء سنت مولی علی (ع) و برگزاری مراسم افطار با حضور حدود 500 نفر از اعضاء کانون که همه ساله در محل سینما تابستانی توانا برگزار می گردد؛
- برگزاری همایش ها و سمینارهای سراسری با موضوعات مختلف (روز جهانی عصای سفید – روز جهانی ناشنوایان – روزجهانی کارگر – روز دانشجو -مناسب سازی شهری و…)؛
- حضور فعالانه و مداوم در نمایشگاه های مختلف فرهنگی و هنری در سطح ملی و استانی؛
- اجرای طرح های دانش آموزی مانند انشای مدارس ، نقاشی و … با موضوعیت های مرتبط با معلولیت؛
- همکاری با سازمان صدا و سیما در تولید برنامه های مختلف؛
- ساخت 7 حلقه فیلم کوتاه با موضوعات مختلف معلولان؛
- تهیه و تکثیر عملکرد سالانه کانون توانا و ارائه به مراکز مختلف؛
- ارتباط با سازمانهای مردم نهاد فعال معلولین کشور و زمینه سازی تشکیل شبکه تشکل های غیردولتی معلولان کشور؛
- گرامیداشت روز جهانی معلولان (سوم دسامبر) با اجرای مراسم و برنامه های فرهنگی و تبلیغی خاص بصورت سراسری و استانی؛
کارنامه اجتماعی
از آنجایی که ماهیت اصلی کانون اجتماعی بوده و بر محور حرکتهای گروهی استوار است، این مرکز برای امور اجتماعی معلولان و رفع مشکلات آنان فعالانه کوشیده و در سال 1389 از سوی وزارت کار و امور اجتماعی به عنوان کارآفرین برتر اجتماعی استان انتخاب گردید.
در اینجا به اهم کارهایی که اجرا شده می پردازیم.
الف ) ازدواج موفق معلولین:
نگرش سطحی و ناصحیح اغلب مردم جامعه به مقوله معلولیت، بیکاری و هزینه های سرسام آور تشکیل زندگی مشترک، عدم باور و اعتقاد به توانمندی-های معلولان، رواج برخی از فرهنگ های غربی و پیامدهای ناشی از مدگرائی . همه و همه متأسفانه امروزه باعث گردیده است تا محدودیت جسمی مانع بزرگی در ازدواج و تشکیل خانواده برای جوانان معلول به شمار آید. این مقوله یکی از مهمترین مسائلی است که از ابتدا برای کانون معلولین از اهمیت خاصی برخوردار بوده و هست.
با توجه به مشکلات موجود در مسیر تأهل معلولان با یاری خداوند متعال کانون توانا موفق گردیده است تا زمینه آشنائی و ازدواج موفق 132زوج جوان (ناشنوا- نابینا- جسمی و حرکتی) را فراهم آورد.
ب) برگزاری اردوهای علمی،فرهنگی، سیاحتی و زیارتی:
کانون معلولین توانا از ابتدای تأسیس همواره با برپایی اردوهای مختلف، سعی در توانبخشی روحی و بالا بردن همنوایی گروهی، حس همکاری و ایجاد خودباوری در عزیزان معلول داشته است و در واقع کانون ، تشکیل اردوها را از اولین و مؤثرترین گام ها در جهت حضور اجتماعی و انطباق فکری این عزیزان می داند. لذا در این راستا اردوهای مختلفی در سال های متمادی برگزار کرده که بالغ بر 40 مورد از این اردوها چند روزه و 60 مورد نیز اردوهای یک روزه بوده است.
14 سفر 5 روزه به مشهد مقدس ، سه سفر چهار روزه به جزیره کیش ، دو سفر 9 روزه به بندر آزاد چابهار، یک سفر 8 روزه شیراز و اصفهان، بیش از 30 سفر سه روزه به شمال کشور و…از جمله اردوهای هدفمند این کانون بوده است.
ج) شعبات کانون (البرز-تاکستان):
بنا به درخواست معلولان ساکن در شهرستانهای البرز و تاکستان ، کانون توانا از سال 1385 نسبت به ایجاد شعبه در این شهرها اقدام نمود که این شعبات در حال حاضر فعالانه حرکت خود را در زمینه های اجتماعی و فرهنگی ادامه می دهند.
این مراکز اگرچه از قدمت زیادی بر خوردار نیستند، ولیکن توانسته اند نسبت به تغییر نگرش شهروندان بویژه مسئولان نسبت به معلولیت ، موفق ظاهر شوند.
برگزاری نمایشگاههای هنری ، جشنواره های دانش آموزی ، مراسم فرهنگی ، آیینهای سنتی، مسابقات ورزشی و … از جمله فعالیتهای شعبات کانون است.
پ) ورزش جانبازان و معلولان :
با توجه به تاثیر شگرف ورزش و فعالیتهای بدنی در ارتقای قوای روحی و جسمی معلولان ، کانون معلولین توانا با پایه ریزی ورزش بانوان معلول استان قزوین در سال 1376 و سرپرستی هیئت ورزشهای ناشنوایان طی سالهای 76 تا 79 توانست جمع کثیری از معلولین عضو خود را به سمت ورزش سوق داده و در توانمندسازی آنان نقش بسزایی ایفا نماید .
اگر چه رقابتهای ورزشی معلولان در تمام سطوح ( حتی در سطح بین المللی و پارالمپیکها ) فاقد جذابیت عمومی بوده و انعکاس تلویزیونی با اقبال بینندگان مواجه نیست و به همین علت همواره صاحبان صنایع بزرگ و دارندگان برندهای ( نام تجاری ) معروف ، حمایت از تیمهای ورزشی معلولان را مقرون به صرفه نمی دانند ، لکن در سنوات اخیر کانون معلولین توانسته با جلب نظر مدیران شرکت گروه بهداشتی فیروز ، حامی تیمهای معلولان و ملی پوشان استان بوده و در سال 1391 نیز 5 تیم ( جسمی حرکتی و نابینایان ) را در لیگهای مختلف کشور مورد حمایت قرار داده است که این تیمها عبارتند از : والیبال نشسته مردان در لیگ برتر کشور- بسکتبال با ویلچر مردان در لیگ دسته یک – والیبال نشسته بانوان در تک لیگ کشور- والیبال نشسته شهرستان البرز در لیگ یک کشور – گلبال نابینایان مرد استان در لیگ دسته دوم کشور و گلبال نابینایان زن استان در لیگ دسته دوم کشور
ت) واحد درمان و سلامت:
از آنجا که سلامت جسمی و روانی همه انسان ها حائز اهمیت ویژه است، واحد درمان و سلامت کانون معلولین توانا با مشارکت خودجوش و افتخاری پزشکان، مراکز درمانی و…از سال 1382 در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به عزیزان معلول اقدامات شایسته ای داشته است که گزارش مختصری از این اقدامات در ادامه می آید:
1- ارتباط با پزشکان افتخاری و انسان دوست: واحد درمان و سلامت کانون معلولین توانا در سال 1382 با فراخوان پزشکان شهرستان قزوین و با جلب همکاری علمی و عملی 120 پزشک متخصص و فوق تخصص مشتاق، کار خود را آغاز و ضمن حفظ عزت و کرامت معلولان نیازمند نسبت به درمان آنان اقدام نمود.
همچنین این واحد با طرح پیشنهاد درمان رایگان معلولان در مراکز درمانی دولتی (بیمارستان ها و درمانگاه ها و…) توانست بخشنامه ای را در کمیته درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بابائی قزوین به تصویب برساند که این اقدام موجب خیر و برکت فراوان گردید و هم اکنون نیز معلولان نیازمند، با ارائه معرفی نامه از کانون از امکانات فراهم شده در زمینه های درمانی و اعمال جراحی استفاده می نمایند.
همچنین این اقدام پسندیده از سال 1387 در شهرستان های البرز و تاکستان نیز عملی گردیده و هم اکنون فعالیت های درمانی از طریق شعبات کانون در این شهرستان ها نیز فعال است.
تشکیل کمیته حمایت از کودکان معلول (زیر 10سال):
خانواده به عنوان رکن اساسی در تربیت، نقش بسیار مهمی در کمک به رشد و تربیت کودکان ایفا می¬نماید، این امر به ویژه در اولین سالهای زندگی که شخصیت کودک در حال شکل گرفتن است، از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. غالب رفتارهای انسان بر اساس یادگیری است و اولین و مهمترین پایگاه یادگیری کانون خانواده است. بسیاری از مهارتها در نخستین سالهای زندگی فراگرفته می شود.ایفای نقش پدر و مادر به عنوان عامل پرورشی در چهارچوب خانواده، شرط استقرار شخصیت سالم کودک خواهد بود.در اصل خانه و خانواده پایههای اجتماعی شدن و ساختار شخصیت کودک را بنیان میگذارند.
واحد درمان کانون توانا تلاش می نماید تا با شناخت کودکان معلول و آموزش های لازم، مهارت های زندگی را در اختیار خانواده ها قرار دهد.همچنین بالا بردن سطح آگاهی خانواده ها و پیشگیری از معلولیت های ثانویه از مهم ترین اهداف این طرح می باشد.
ارائه خدمات و تجهیزات توانبخشی:
به دلیل عدم وجود مرکز ارتوپدی فنی (دولتی) در استان قزوین، تولید و ساخت تجهیزات توانبخشی برای معلولان(تعمیر و ساخت بریس و پروتز) از هزینه های آنچنانی برخوردار است.در این رابطه کانون توانا از سال 1385 با همکاری و حمایت جمعیت هلال احمر استان قزوین ، هر ماهه افراد معلول را جهت استفاده از مرکز فنی و ارتوپدی شهید بهشتی تهران اعزام و با حداقل هزینه احتیاجات آنان را مرتفع می نماید.همچنین ویلچر، واکر، عصا و…نیز در چندین مرحله تهیه و به صورت رایگان، طی سنوات گذشته بین عزیزان توزیع گردیده است.
ارائه خدمات آموزشی و طب کار:
واحد درمان کانون توانا در سال 1389 با بررسی وضعیت کارکنان معلول شاغل در محیط های فرهنگی، اداری و کارگاهی وابسته به کانون (150 نفر) ضمن برگزاری چندین کلاس آموزشی، نسبت به ایجاد زمینه طب کار و پوشش مشکلات درمانی آنان اقدام و برای همه این افراد پرونده پزشکی تشکیل داد.
همچنین طرح غربالگری وضعیت بهداشت دهان و دندان نیز از طرح های اجرایی سال 89 بود که با موفقیت انجام شد.
آژانس حمل و نقل ویژه معلولین :
رشد و بالندگی انسانها در اجتماع شکل می گیرد و حضور اجتماعی در جوامع امروزی امری لازم و ضروری است. یکی از مشکلات افراد با معلولیت شدید بمنظور شرکت در کلاسهای درسی، دانشگاه و حضور در مراکز درمانی و ورزشی ، عدم وجود حمل ونقل مناسب این افراد می باشد و متاسفانه بدلیل عدم مناسب سازی شهرها و وسایط نقلیه عمومی، بر محدودیت افراد دارای معلولیت افزوده شده و گاهی این افراد را به انزوا هدایت می کند. از طرفی بواسطه سهمیه بندی وافزایش قیمت بنزین ، خودروهای حمل و نقل درون شهری با نصب تاسیسات و کپسول گاز امکان حمل ویلچر یا واکر را نداشته و افراد معلول امکان استفاده از حمل و نقل عمومی را ندارند .
کانون معلولین با همکاری شهرداری قزوین در حال راه اندازی آژانس با خودروهای ویژه برای جابجایی افراد معلول است تا بتواند امکان حضور اجتماعی افراد معلول را افزایش داده و این مشکل معلولین را حل نماید. در حال حاضر شرکت” پویا سیر توانا” در حال تکمیل مراحل ثبت و تجهیز دو دستگاه مینی بوس به بالابر برای شروع این حرکت می باشد تا بتواند یکی از مشکلات عمده این عزیزان را مرتفع نماید.