وارد جمعشان که میشوی تا نفهمند که هستی و چکارهای دست از سؤال و جواب بر نمیدارند، حواسشان جمع است، با اینکه حرف نمیزنند و پاسخی هم دریافت نمیکنند، چشمانشان مواظب همه چیز هست، یک گروه موسیقی همزمان با وقت تمرین آنها، سالن را اشغال کرده یک ساعتی میشود که به انتظار نشستهاند.
کارگردان نمایش که به جمعشان میپیوندد با استقبال گرمی مواجه میشود، زبان اشاره تنها راه ارتباط گروه و کارگردان شده است. بچهها معترض هستند که ساعتی از وقت تمرینشان گذشته به هر ترتیب وارد سالن تمرین میشویم، با نگاه و دستان رهبر گروه تمرین بدنی شروع میشود مثل همه تئاترهای حرفهای که البته خیلیها از آن سر باز میزنند.
پس از تمرین بدنی با اعلام کارگردان نمایش، گروه به صف میشوند و میزانسنها مرور میشود.
در حین تمرینات مدیرعامل کانون ناشنوایان نیز به جمع گروه پیوسته و به بچهها دلگرمی میدهد زمان تمرین که به پایان میرسد گروه دور کارگردان جمع شده و بر روی تخته وایتبرد احساس خود از نمایش را به روی تخته مینویسند و در مورد ساعت تمرین و روزهای آتی بحث میکنند.
تمرینات این گروه نمایشی با ترکیبی از پنج ناشنوا که هر یک از فعالان عرصه ورزش و قهرمانان کشور هستند با کارگردانی آرش زرنیخی از نویسندگان و کارگردانان اراکی از اواخر دیماه آغاز شده است. متن این نمایش توسط علیرضا مهدوی هزاوه به رشته تحریر در آمده است. این نمایش برای حضور در جشنواره منطقهای تئاتر معلولان آفتاب به میزبانی اصفهان در اردیبهشت 94 آماده میشود.
کار با این بچهها دنیای جدیدی را به روی من باز کرده است
پس از تمرین، گپ و گفتی با کارگردان نمایش در خصوص قبول این پیشنهاد و سختیهای کار با ناشنوایان انجام دادم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی، آرش زرنیخی ضمن اشاره به پیشنهاد کارگردانی نمایش از سوی علیرضا مهدوی نویسنده کار، اظهار کرد: در کل هیچ ارتباطی با معلولین نداشتم، این قشر از جامعه اغلب اوقات به دنبال یک تکیهگاه احساسی هستند، به همین دلیل همیشه از این مسئله دوری میکردم که این تکیهگاه من باشم و تحتالشعاع مسائل آنها قرار بگیرم.
این نویسنده و کارگردان تئاتر بیان کرد: آنها از شما به عنوان یک کارگردان توقعاتی دارند و باید آن توقعات را پاسخگو باشید، فوقالعاده عاطفی هستند و تشویق و تنبیه در اینجا یک ادبیات متفاوتتری نسبت به دنیای واقعی دارد.
این هنرمند عنوان کرد: من با این عالم بیگانه بودم و هنوز هم بیگانهام، اما زبان ناشنوایان را تا حدی که بتوانم مقصودم را برسانم یاد گرفتهام.
زرنیخی در خصوص انتخاب بازیگران این نمایش تصریح کرد: آنقدر زمان نداشتیم که بتوانیم بازیگران را ایدهآلیستی انتخاب کنیم، اما خوشبختانه از آنجاکه همیشه این توانایی را در خود میدیدم که با نابازیگر کار کنم از این نظر مشکلی نداشتم که از نابازیگر، بازی بگیرم.
این مدرس دانشگاه گفت: از سویی، افراد معلول دوست دارند که دیده شوند زیرا تریبونی برای آنها نیست، اگر چه برای اهالی تئاتر هم تریبونی وجود ندارد.
وی افزود: زمانی که کار را پذیرفتم احساس کردم بچهها پتانسیل اجرای این نمایش را دارند؛ من مانده بودم و طرحی نوشته علیرضا مهدوی که اقتباسی از داستان برادران گریم بود.
زرنیخی ضمن اشاره به سختی کار و تبدیل این متن به یک اثر کاملا فرم، عنوان کرد: میبایست این متن را به سمت و سوی تصویرسازی و فضای ایماژیستی پیش میبردم تا حدی که برای مخاطب گویا باشد و پیام را برساند.
این کارگردان تئاتر کار با ناشنوایان را اینگونه توصیف کرد: کار با ناشنوایان بسیار سخت، اما در عین حال بسیار شیرین است.
وی ضمن اشاره به دقت نظری که بر روی میزانسنها دارد، با بیان اینکه میزانسنها باید میلیمتری انتخاب شود و از صحنههای شل بدم میآید، گفت: برای انجام درست این امر باید به بازیگر مفهوم ریتم را آموزش بدهی اما، من با بازیگران ناشنوایی سر و کار دارم که اصلا نمیدانند ریتم چیست و باید یکسری تکنیکها و تمهیدات در خصوص ریتم را به آنها آموزش میدادم.
این هنرمند تصریح کرد: بیشتر سختی کار در این بخش بود، زیرا بدنها آماده نبود و از همه مهمتر اینکه نسبت به فضای تئاتر بیگانه بودند.
زرنیخی همچنین در خصوص انتقال موضوع نمایش و داستان نمایش به گروهش عنوان کرد: من در همان ابتدا به بچهها گفتهام که همانجور که مخاطب بناست کمکم داستان را متوجه شود به من هم اجازه دهید که داستان را یکدفعه نگویم و از آنجاکه مرا به عنوان کارگردان قبول کردهاند، این مسئله را پذیرفتهاند.
وی از سویی دیگر ارتباط برقرار کردن با این گروه را مرهون مطالعات خود در زمینه سایکودرام دانسته و گفت: در این راستا مطالعاتی انجام داده و در این خصوص تدریس داشتهام و همین تجربه کمک کرد تا زودتر با این بچهها ارتباط بگیرم.
کارگردان این گروه نمایشی خاطرنشان کرد: اسکلت نمایش شکل گرفته است و از این پس روتوش کار زده میشود.
زرنیخی در پاسخ به این سؤال که آیا این نمایش برای عموم قابل باور خواهد بود و مورد استقبال قرار خواهد گرفت، گفت: زمانی که کار از سوی ما جدی گرفته شود، مخاطب هم آنرا جدی میگیرد و وقتی ببیند که کاری به شکل میلیمتری و دقیق انجام میشود، قطعا قبول خواهد
وی همچنین به قانونی به عنوان یک سوم معلولین اشاره کرد و گفت: میتوان به ازای هر سه بازیگر معلول از یک بازیگر سالم استفاده کرد در صورتی که من مخالف این قضیه هستم و تمام بازیگران من معلولیت دارند و تمام پتانسیل و توانشان را جهت به روی صحنه بردن این نمایش به کار گرفتهاند.
این هنرمند نمایش بیان کرد: آنچه که من به عنوان کارگردان در طول این مدت کم در مورد این بچهها متوجه شدهام این است که حس بینایی قوی دارند و عاشق ادا و اطوار هستند و همین امر نیز کمی از سختی کار میکاهد.
زرنیخی همچنین به تشریح موضوع نمایش پرداخت و گفت: این نمایش واقع گرایانه نیست بلکه تلفیقی از شیوه نمایش ایرانی و نمایشهای غربی است.
کارگردان این نمایش در خصوص نام نمایش عنوان کرد: من دلم میخواهد اسم نمایش را گوشهای پاک بگذارم، اما بنا بر حقی که نویسنده دارد در نهایت ایشان انتخاب میکنند.
این پژوهشگر، نویسنده و کارگردان تئاتر خاطرنشان کرد: در این نمایش من میخواستم نشان بدهم که انسان بودن دشواری وظیفه است .
بهزیستی از دغدغههای فرهنگی ورزشی فارغ است
عباس کزازی مدیرعامل کانون ناشنوایان استان مرکزی نیز در اینباره اظهار کرد: این نمایش برای شرکت در جشنواره منطقهای تئاتر معلولان آفتاب به میزبانی اصفهان در حال آماده سازی است.
وی افزود: برگزاری این جشنواره بستگی به فردی دارد که در رأس حیطه فرهنگی هنری بهزیستی در سطح کشور مینشیند که آیا موافق با این مسائل هست یا نیست.
کزازی ادامه داد: خوشبختانه این جشنواره که اردیبهشت ماه 94 در اصفهان برگزار میشود به استان ابلاغ شد و بر این اساس طرحی که علیرضا مهدوی نوشت پذیرفته شد. در ساوه نیز یک طرح برای نابینایان به ثبت رسیده است.
رئیس انجمن حمایت از ناشنوایان استان مرکزی بیان کرد: قرعه این کار در اراک به نام آرش زرنیخی هنرمند این شهر افتاد که با جدیت تمام و با پیگیریهای بسیار زیاد پس از طی مراحل، مصائب و مشقات زیاد با بهزیستی این کار را بر عهده گرفتند.
وی با بیان اینکه متاسفانه بهزیستی فارغ از دغدغههای فرهنگی ورزشی است، گفت: اخیرا مدیرکل بهزیستی استان مرکزی در دلیجان مطرح کردند که سر فصل بودجه، چیزی برای ورزش تعریف نشده است در صورتی که فرهنگ، هنر و ورزش در بهزیستی یک فرایند پیشگیری، توانبخشی و آدم سازی است.
رئیس هیئت ورزشهای ناشنوایان استان مرکزی افزود: امور فرهنگی، هنری و کتابخوانی نیز در حیطه فعالیتهای بهزیستی خیلی قوت و قدرت ندارد و نیازمند بازنگری در قوانین و چارت سازمانی در این حوزه هستیم.
کزازی استفاده از ابزار هنر را برای درمان افراد معلول امری ضروری دانست و گفت: بهزیستی حدود 158 حوزه را ساپورت میکند، اما چرا در یک حوزه بسیار بزرگ مثل فرهنگ و هنر خوب عمل نمیکند.
وی ضمن تاکید بر اینکه درجه افسردگی معلولین خیلی سریع بالا میرود و تبعات بدی از جمله افزایش هزینههای بهداشت و درمان و از هم پاشیدگی خانوادهها را برای آنها به همراه دارد، عنوان کرد: انجام اقدامات فرهنگی هنری و ورزشی از بروز افسردگی پیشگیری میکند از سویی دیگر منجر به کاهش هزینههای بهداشت و درمان خواهد شد.
رئیس انجمن حمایت از ناشنوایان استان مرکزی گفت: فعالیتهای ورزشی در حیطه معلولین شدت و قوت دارد، اما این امر از ناحیه بهزیستی نشأت نگرفته بلکه از سوی اداره کل ورزش و جوانان ساپورت میشود.
وی افزود: حدود چهار هزار نفر ناشنوا در استان مرکزی تحت پوشش بهزیستی هستند که از این تعداد دو هزار نفر ناشنوا، هزار نفر پیر شنوا و حدود هزار و 200 نفر نیمه شنوا هستند.
وی بیان کرد: حدود 483 نفر تحت پوشش کانون ناشنوایان استان مرکزی هستند این انجمن در سال 71 تاسیس شده و با توجه به پتانسیل و استعدادی که در این بچه ها وجود داشت فعالیتهای ورزشی در سال 75 آغاز شد تا اینکه به فدراسیون کشانده شد و در حال حاضر یکی از هیئتهای ورزشی مطرح در کشور هستیم.
رئیس هیئت ورزشهای ناشنوایان استان مرکزی افزود: این هیئت سال گذشته در بین 31 استان کشور مقام اول را کسب کرد.
به گزارش ایسنا این نمایش به نویسندگی علیرضا مهدوی و کارگردانی آرش زرنیخی و بازی حسین تبرته و فرزانه شفیعی، فاطمه جلالوندی، حسین حسینی و یحیی رحیمی برای حضور در جشنواره منطقهای تئاتر معلولان آفتاب که به صورت مشترک بین استانهای اصفهان، تهران، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، مرکزی و البرز برگزار خواهد شد آماده میشود.
این نمایش قبل از حضور در جشنواره آفتاب به میزبانی استان اصفهان در اراک نیز اجرای عموم خواهد رفت.
گزارش از: خاطره نسایی، خبرنگار ایسنا، منطقه مرکزی