ایسنا/قزوین یکی از شرکت‌های خصوصی در قزوین که با هدف تأمین اشتغال معلولان از این قشر به عنوان کارگر در کارخانه استفاده می‌کرد، حالا اقدام به تعدیل تنی چند از نیروهای معلول کرده است، موضوعی که باعث گلایه کارگران شده و ایسنا در این گزارش به بررسی ابعاد این موضوع پرداخته و به سراغ مسئولان شرکت مذکور، بهزیستی و اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی رفته است.
به گزارش ایسنا، اشتغال معلولان موضوعی است که بعضاً بزرگ‌ترین دغدغه همیشگی آن‌هاست. دغدغه‌ای که دولت‌ها باید برای آن برنامه داشته باشند. اما متأسفانه کمتر به این موضوع پرداخته می‌شود و حال در استان قزوین «فیروز» به عنوان یکی از شرکت‌های خصوصی که سال‌ها باهدف تأمین اشتغال معلولان در صدر اخبار و قدردانی‌های مسئولان دولت‌های مختلف قرار می‌گرفت، اقدام به تعدیل تعدادی از کارگران معلول در پایان سال کرده است.
به گفته چند تن از کارگران بیکار شرکت فیروز، که به امید برگشت به کار، راضی به افشای نام خود نبودند؛ گفته می‌شود، تعدیل این کارگران کاملاً سلیقه‌ای و به‌دوراز هرگونه توجه به آثار و تبعات بیکاری برای کارگر بوده است. برای بررسی هرچه بیشتر این موضوع، به سراغ سید محمد موسوی، مدیرعامل فیروز رفتیم که متأسفانه پاسخگو نبودند.
قوانین مربوط به اشتغال معلولان شامل شرکت‌های خصوصی نمی‌شود
سید اکبرحسینی، عضو هیئت‌مدیره کانون معلولین توانا استان قزوین در توضیح تعدیل نیرو از شرکت فیروز می‌گوید: جذب و تعدیل نیرو، حق مسلم هر کارفرمایی است، اما شرایط افرادی که اخیراً از شرکت فیروز تعدیل‌شده‌اند، کاملاً رصد و بررسی‌شده است. در بین افرادی که تعدیل‌شده‌اند، کارگرانی بوده‌اند که دارای همسر معلول باشند اما تمام تلاشمان بر این بوده است تا افراد چند معلولی جزو تعدیلی‌ها نباشند.
مدیر کانون توانا اظهار می‌کند: به دلیل توقف یکی از خطوط شرکت، تعدیل‌ها صورت گرفته و ممکن بوده از یک خانواده ۲ معلول در شرکت شاغل بوده باشند که یکی از آن‌ها تعدیل‌شده است. تمام کسانی که تعدیل شدند، در سنوات طولانی‌مدت با فیروز همکاری داشتند و این همکاری به‌طوری بوده که از مزایای تعاونی مسکن شرکت فیروز بهره لازم را برده‌اند. همچنین اغلب کارگران تعدیلی مجرد بوده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: ساعت کاری و مزایای شرکت فیروز بر اساس قانون اداره کار بوده و هیچ کارگری بیش از ساعت موظفی به کار گرفته نشده است. قانون‌گذار در خصوص اشتغال معلولان در دستگاه‌های دولتی، برخی قوانین را وضع کرده است اما قوانین شامل شرکت‌های خصوصی نمی‌شود.
حسینی بابیان اینکه هیچ ایرادی به تصمیم فیروز در تعدیل نیرو نیست، بیان می‌کند: حتی قوانین مربوط به بازنشستگی زودهنگام معلولان و جانبازان در بخش خصوصی صدق نمی‌کند که البته کانون توانا و برخی از فعالان حوزه معلولین به دنبال اصلاح قانون در این خصوص است.
وی می‌گوید: هیچ شرکتی در دنیا به‌اندازه فیروز حامی معلولان و کم‌توانان جسمی نیست. متأسفانه این شرکت نه از معافیت گمرکی و نه از معافیت مالیاتی برخوردار است.
عضو هیئت‌مدیره کانون توانا قزوین بابیان اینکه چنانچه مشکلات اقتصادی فیروز پایان یابد، افراد تعدیلی به کار بازگشت داده می‌شوند، می‌گوید: با افزایش قیمت دلار از سال ۱۳۹۷ فیروز با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند و طی این سال‌ها حفظ کیفیت و عدم تعدیل نیرو از خط قرمزهای مدیرعامل این شرکت بوده است.
وی ادامه می‌دهد: نگاه مدیرعامل فیروز به کارگران نگاهی پدرانه است و افرادی که تعدیل‌شده‌اند، می‌توانند به اداره کار مراجعه کرده و تا بهتر شدن شرایط شرکت از بیمه بیکاری بهره‌مند شوند. قابل‌ذکر است که تعدیل نیروها کاملاً عالمانه بوده است و به هر فردی که بیمه بیکاری تعلق نمی‌گرفت تعدیل تعلق نگرفت.
تعدیل نیرو از ابتدایی‌ترین حقوق کارفرما است؟!
علی دهباشی‌پور، مدیرکل بهزیستی استان قزوین در این باره در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: تعدیل و جذب نیرو از ابتدایی‌ترین، حق‌وحقوق کارفرما است در این راستا شرکت فیروز نیز بر اساس قراردادی که با کارکنان خود بسته بود، به دلیل برخی مسائل اقتصادی اقدام به تعدیل کرده است.
وی ادامه داد: زمانی که افراد پس از قرارداد از کار تعدیل می‌شوند، نمی‌توان هیچ ایرادی به کارفرما گرفت. اما این اتفاق افتاده است که افراد پیش از پایان قرارداد خود تعدیل‌شده باشند و بهزیستی به همراه اداره کل بازرسی نسبت به این موضوع نظارت و پیگیری کرده باشد و افراد را به کار بازگرداند.
مدیرکل بهزیستی قزوین بیان می‌کند: کارشناسان بهزیستی کاملاً نسبت به اشتغال معلولان در بخش خصوصی و دولتی نظارت دارند. اما در خصوص تعدیل نیرو شرکت فیروز باید گفت که این شرکت به دنبال راه‌اندازی سوله دوم تولید و به‌کارگیری و اشتغال‌زایی برای ۱۰۰۰ کارگر دیگر بوده است که متأسفانه با افزایش نرخ تورم نه‌تنها این شرکت در اجرای فاز دوم تولید خود ناکام ماند، بلکه در برخی هزینه‌های تولیدی و جاری شرکت با چالش مواجه شد.
وی ادامه می‌دهد: شرکت فیروز هیچ‌گاه به دنبال درآمدزایی نبوده است که گواه این سخن دستی بودن خطوط تولید این شرکت است. درحالی‌که با اتوماتیک شدن خطوط تولید بیش از ۵۰ درصد از سودآوری این شرکت افزایش میابد.
دهباشی‌پور در خصوص ساعت کاری معلولان در بخش خصوصی اظهار می‌کند: نظارت بر شرایط قانون کاربر عهده اداره کار است و بارها بهزیستی به دلیل مداخله و مطالبه در این خصوص توبیخ شده است. عملاً بهزیستی در خصوص قوانین کار و ارتباط کارفرما و کارجو هیچگونه حق مداخله ندارد.
وی می‌گوید: غذا، فضای ورزش و فیزیوتراپی برای کارگران فیروز مهیا است و چنانچه کارگر بیش از ۸ ساعت در این مجموعه حضور داشته باشد قطعاً مابه‌التفاوت تایم اضافه آنان، برای امور تفریحی صرف می‌شود.
شورای حل اختلاف مرجع اعتراضات کارگران و کارفرما است
سید جلیل حسینی، معاونت روابط کار اداره کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی نیز به ایسنا می‌گوید: ۱۵ کارگر خانم و ۳۷ کارگر آقا از شرکت فیروز طی یک ماه گذشته تعدیل شدند که از این تعداد تاکنون ۴۸ نفر درخواست بیمه بیکاری داشتند.
وی ادامه می‌دهد: بنا بر مصوبه قانون مبنی بر اشتغال معلولان در دستگاه‌های متولی، بهزیستی موظف است این موضوع را پیگیری کند و اداره کار، تعاون و رفاه اجتماعی موظف به بازرسی میدانی از نحوه کارکرد کارکنان، موارد ایمنی و بهداشتی در شرکت‌های خصوصی و دستگاه‌های دولتی است.
این مسئول بابیان اینکه لیست حقوق و مزایای کارکنان نیز توسط بازرسی‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد، بیان می‌کند: بازرسان این اداره کل موظف به صحبت و دیدار چهره به چهره با کارکنان تمامی شرکت‌ها هستند و در خصوص شرکت فیروز، تاکنون تخلف و اعتراضی به دست بازرسان نرسیده است.
وی تصریح می‌کند: به‌طورکلی یک سری قوانین در خصوص اشتغال معلولان وجود دارد. همچنین در پایان قرارداد، اختلاف ناشی از کارگر و کارفرما در شورای حل اختلاف بررسی می‌شود. چنانچه کارگری از سوی شرکت فیروز اعتراض قانونی دارد می‌تواند مراتب را به مراجع قضایی اطلاع دهد.
حسینی ادامه می‌دهد: در ماده ۲۱ قانون کار، بند و تبصره‌ای مبنی بر خاتمه قراردادها وجود دارد. به‌منظور جبران کاهش تولید ناشی از ساختار قدیمی، کارفرمایان می‌توانند بر مبنای نوآوری‌ها، فناوری‌های جدید و افزایش قدرت رقابت‌پذیری تولید، اصلاح ساختار انجام دهند.
وی یادآور می‌شود: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است طبق قرارداد سه‌جانبه (تشکل کارگری کارگاه، کارفرما و اداره تعاون و کار و رفاه اجتماعی محل) کارگران کارگاه را به مدت ۶ تا دوازده ماه تحت پوشش بیمه بیکاری قرار دهد و بعد از اصلاح ساختار، کارگران را به میزان ذکرشده در قرارداد سه‌جانبه به محل کاربر گرداند و یا کارفرمایان می‌توانند مطابق مفاد ماده (۹) قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل و نوسازی صنایع کشور و اصلاح ماده (۱۱۳) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۲/۵/۲۶ و اصلاحات بعدی آن و قانون بیمه بیکاری مصوب ۱۳۶۹/۶/۲۶ عمل کنند.
این مسئول اظهار می‌کند: تنظیم و نظارت بر روابط کار و حفظ منافع کشور، از مهم‌ترین وظایف اداره کار است. این اداره کل از تولید و کارگر به یک اندازه حمایت می‌کند.
وی در پایان می‌گوید: قانون‌گذار ساعت کاری کمتری برای مشاغل سخت و زیان‌آور در نظر گرفته است اما متأسفانه در خصوص معلولان قانون صحبتی از کاهش ساعت کاری نداشته است.
به گزارش ایسنا، قانون جامع حمایت از معلولان پس از فرازوفرودهای فراوان در اسفندماه سال ۱۳۹۶ در مجلس شورای اسلامی، تصویب و مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت. هرچند که این قانون تلاش دارد به مهم‌ترین نیازهای جامعه هدف بهزیستی و معلولان که رفع تبعیض از استخدام و اشتغال و حضور در جامعه است پاسخ گوید اما متأسفانه تاکنون نتوانسته در تحقق اهداف خود، موفق باشد. به‌عنوان‌مثال شرکت فیروز که همواره با شعار حمایت از معلولان موردتوجه دستگاه‌ها و نهادهای دولتی بوده و سالانه بیش از ۲ میلیارد تومان اعتبار دولتی جهت بیمه کارگران خود می‌گیرد، در سالی که مزین به نام اشتغال‌زایی بود، اقدام به تعدیل نیروهای خود کرده و مدیران و مسئولان استانی به جای آنکه فکری برای اشتغال معلولان کنند، تعدیل را حق مسلم کارفرما می‌دانند. همچنین بر اساس قانون مصوب شده بود که ۳۰ درصد از سهمیه استخدامی دستگاه‌های اجرایی استان مختص به معلولان باشد که متأسفانه این موضوع نیز در استان قزوین بی‌اهمیت شمرده شده است.
